4.3. 乘無戲論能正修行
evaṃ niṣprapañcanayārūḍho bodhisattva evaṃ caṃ bahvanuśaṃsa ātmanaśca buddhadharmaparipākāya pareṣāñca yānatrayadharmaparipākāya samyak pratipanno bhavati
evañca punaḥ samyak pratipanno bhavati bhogeṣvātmabhāve ca nistṛṣṇo bhavati nistṛṣṇatāyāñca śikṣate sattveṣu bhogātmabhāvaparityāgāya sattvānāmevārthāya saṃvṛtaśca bhavati susaṃvṛtaḥ kāyena vācā sambareṇa ca śikṣate prakṛtyā pāpārucitāyai prakṛtibhadrakalyāṇatāyai ca kṣamo bhavati parataḥ sarvopatāpakipratipattīnām kṣamitvaṃ ca śikṣate mandakrodhatāyai ca a-paropatāpanatāyai ca sarvavidyāsthāneṣu cābhiyukto bhavati kuśalaśca sattvānāṃ vicikitsāprahāṇāyānugrahopasaṃhārāya ca ātmanaśca sarvajñatvahetuparigrahāya adhyātmasthitacittaśca bhavati susamāhitacittaḥ cittasthitaye ca śikṣate caturbrāhmavihārapariśodhanatāyai pañcābhijñāvikrīḍanatāyai ca sattvakṛtyānuṣṭhānatāyai sarvakauśalyābhiyogajakleśa-vinodanatāyai ca vicakṣaṇaśca bhavati paramatattvajñaḥ paramatattvajñatāyai ca śikṣate mahāyāne cāyatyāmātmanaḥ parinirvāṇāya又諸菩薩乘御如是無戲論理,獲得如是眾多勝利,為自成熟諸佛法故,為成熟他三乘法故,修行正行。彼於如是修正行時,於自身財遠離貪愛,於諸眾生學離貪愛能捨身財。唯為利益諸眾生故,又能防護、極善防護,由身語等。修學律儀,性不樂惡,性極賢善。又能忍他一切侵惱,於行惡者能學堪忍,性薄瞋忿,不侵惱他。又能勤修一切明處令其善巧,為斷眾生一切疑難,為惠眾生諸饒益事,為自攝受一切智因。又能於內安住其心,令心善定,於心安住常勤修學,為淨修治四種梵住,為能遊戲五種神通,為能成立利眾生事,為欲除遣精勤修學一切善巧所生勞倦。又性黠慧成極真智。為極真智常勤修學,為自當來般涅槃故修習大乘。(大正30.487c11-27)
Thus, mounted on the proliferation-free way, thus acquiring many benefits, the bodhisattva comes to be properly practising for the maturation of the Buddha-qualities for himself, and for the maturation of the Dharma of the Three Vehicles for others. And, moreover, so properly practising, comes to be free from craving for possessions and his personal being. And, he trains in non-craving in order to be able to completely give away himself and his possessions to sentient beings. For the sole sake of sentient beings, he becomes restrained, well-restrained in body and speech. And, he trains in restraint for the sake of being naturally disinclined towards evil and for the sake of being naturally virtuous and good. He becomes forebearing towards all vexations and transgressions from others, and, he trains in forebearance so that he be slow to anger and not to cause trouble to others. He applies effort to all aspects of sciences, he becomes skillful, for the sake of dispelling doubts, conferring benefits for sentient beings and sustaining the cause of omniscience for himself. His mind becomes internally stabilized and well equipoised. He trains for the sake of mental stability, for the sake of purifying the Four Brāhma Abodes, for the sake of sporting in the Five Higher Knowledges, for the sake of facilitating the activities of sentient beings and for the sake of removing disturbances resulting from the exertion to [the mastering of] all skilfullness. He becomes wise, a knower of the highest reality. He trains for the sake of the knowledge of the highest reality in Mahāyāna, and for the sake of his own parinirvāṇa in the future. (FT 4.10)
evaṃ ← evam |
如是 |
ind. |
niṣprapañcanayārūḍho bodhisattva ← nis+pra+pañca(√pañc)–naya(√nī)–ā+rūḍhaḥ(√ruh) bodhisattvaḥ |
諸菩薩乘御無戲論理 [無戲論理乘御菩薩] |
niṣprapañca– : m.noun naya– : m.noun °ārūḍhaḥ : cpd., m.nom.sg. of °ārūḍha(ppp.) → bodhisattvaḥ bodhisattvaḥ : m.nom.sg. of bodhisattva |
evaṃ bahvanuśaṃsa ← evam bahu–anu+śaṃsaḥ(√śaṃs) [DN: evaṃ caṃ bahvanuśaṃsa] |
如是眾多勝利 |
evam : ind. bahu– : adj. °anuśaṃsaḥ : cpd., m.nom.sg. of °anuśaṃsa |
ātmanaśca buddhadharmaparipākāya ← ātmanaḥ ca buddha–dharma–pari+pākāya(√pac) |
為自成熟諸佛法故 |
ātmanaḥ : m.gen.sg. of ātman ca : ind. buddha– : ppp., m.noun dharma– : m.noun °paripākāya : cpd., m.dat.sg. of °paripāka |
pareṣāñca yānatrayadharmaparipākāya ← pareṣām ca yāna–traya–dharma–pari+pākāya |
為成熟他三乘法故 |
pareṣām : m.gen.pl. of para ca : ind. yāna– : n.noun traya– : cardinal, m. dharma– : m.noun °paripākāya : cpd., m.dat.sg. of °paripāka |
samyak pratipanno bhavati ← samyak prati+pannaḥ(√pad) bhavati(√bhū)
|
修行正行 |
samyak : adv. pratipannaḥ : m.nom.sg. of pratipanna(ppp.) → bodhisattvaḥ bhavati : pres. 3rd sg. |
evañca punaḥ samyak pratipanno bhavati ← evam ca punaḥ samyak prati+pannaḥ(√pad) bhavati(√bhū)
|
彼於如是修正行時 |
evam, ca, punaḥ : all ind. samyak : adv. pratipannaḥ : m.nom.sg. of pratipanna(ppp.) → bodhisattvaḥ bhavati : pres. 3rd sg. |
bhogeṣvātmabhāve ca nistṛṣṇo bhavati ← bhogeṣu(√bhuj) ātma–bhāve ca nis+tṛṣṇaḥ(√tṛṣ) bhavati |
於自身財遠離貪愛 |
bhogeṣu : m.loc.pl. of bhoga ātma– : m., ātman in cpd. form °bhāve : cpd., m.loc.sg. of °bhāva ca : ind. nistṛṣṇaḥ : m.nom.sg. of nistṛṣṇa(ppp.) → bodhisattvaḥ bhavati : pres. 3rd sg. |
nistṛṣṇatāyāñca śikṣate ← nis+tṛṣṇatāyām(√tṛṣ) ca śikṣate(√śikṣ) |
學離貪愛 |
nistṛṣṇatāyām : f.loc.sg. of nistṛṣṇatā(ppp. nistṛṣṇa with f.abs.su. tā) śikṣate : pres. 3rd sg. ātm. |
sattveṣu bhogātmabhāvaparityāgāya ← sattveṣu bhoga–ātma+bhāva–pari+tyāgāya |
於諸眾生能捨身財 |
sattveṣu : m.loc.pl. of sattva(pr.p. sant with n.abs.su. tva) bhoga– : m.noun ātmabhāva– : m.noun °parityāgāya : cpd., m.dat.sg. of °parityāga |
sattvānāmevārthāya ← sattvānām eva arthāya |
唯為利益諸眾生故 |
sattvānām : m.gen.pl. of sattva(pr.p. sant with n.abs.su. tva) eva : ind. arthāya : m.dat.sg. of artha |
saṃvṛtaśca bhavati susaṃvṛtaḥ ← sam+vṛtaḥ(√vṛ) ca bhavati su+sam+vṛtaḥ(√vṛ) |
又能防護極善防護 |
saṃvṛtaḥ : m.nom.sg. of saṃvṛta(ppp.) → bodhisattvaḥ bhavati : pres. 3rd sg. susaṃvṛtaḥ : m.nom.sg. of susaṃvṛta(ppp.) → bodhisattvaḥ |
kāyena vācā samvare ca śikṣate ← kāyena vācā sam+vare ca śikṣate(√śikṣ) [DN: sambareṇa; TK: samvare] |
由身語等修學律儀 |
kāyena : m.instr.sg. of kāya vācā : f.instr.sg. of vāc samvare : m./n.loc.sg. of saṃvara śikṣate : pres. 3rd sg. ātm. |
prakṛtyā pāpārucitāyai ← prakṛtyā pāpa–a+rucitāyai(√ruc) |
性不樂惡 |
prakṛtyā : f.instr.sg. of prakṛti pāpa– : adj. °arucitāyai : cpd., f.dat.sg. of °arucitā(ppp.) |
prakṛtibhadrakalyāṇatāyai ca ← prakṛti–bhadra–kalyāṇatāyai ca |
性極賢善 |
prakṛti– : f.noun bhadra– : adj. °kalyāṇatāyai : cpd., f.dat.sg. of °kalyāṇatā(adj. kalyāṇa with f.abs.su. tā) |
kṣamo bhavati parataḥ sarvopatāpavipratipattīnām ← kṣamaḥ(√kṣam) bhavati(√bhū) parataḥ sarva–upa+tāpa(√tap)–vi+prati+pattīnām(√pad) [DN: °kipratipattīnām; TK: °vipratipattīnām] |
能忍他一切侵惱 |
kṣamaḥ : m.nom.sg. of kṣama(adj.) → bodhisattvaḥ bhavati : pres. 3rd sg. parataḥ : adv., para(adj.) with abl.su. taḥ sarva– : adj. upatāpa– : m.noun °vipratipattīnām : cpd., f.gen.pl. of °vipratipatti |
kṣamitvaṃ ca śikṣate ← kṣamitvam(√kṣam) ca śikṣate(√śikṣ) |
能學堪忍 |
kṣamitvam : n.acc.sg. of kṣamitva śikṣate : pres. 3rd sg. ātm. |
mandakrodhatāyai ca ← manda–krodhatāyai(√krudh) ca |
性薄瞋忿 |
manda– : adj. °krodhatāyai : cpd., f.dat.sg. of °krodhatā(m.noun krodha with f.abs.su. tā) |
aparopatāpanatāyai ca ← a+para–upa+tāpanatāyai(√tap) ca [DN: a-paropatāpanatāyai] |
不侵惱他 |
apara– : m.noun °upatāpanatāyai : cpd., f.dat.sg. of °upatāpanatā(adj. upatāpana with f.abs.su. tā) |
sarvavidyāsthāneṣu ← sarva–vidyā–sthāneṣu(√sthā) |
一切明處 |
sarva– : adj. vidyā– : f.noun sthāneṣu : cpd., n.loc.pl. of sthāna |
cābhiyukto bhavati ← ca abhi+yuktaḥ(√yuj) bhavati(√bhū) |
又能勤修 |
abhiyuktaḥ : m.nom.sg. of abhiyukta(ppp.) → bodhisattvaḥ bhavati : pres. 3rd sg. |
kuśalaśca ← kuśalaḥ ca |
令其善巧 |
kuśalaḥ : m.nom.sg. of kuśala(adj.) → bodhisattvaḥ |
sattvānāṃ vicikitsāprahāṇāyānugrahopasaṃhārāya ca ← sattvānām vicikitsā–pra+hāṇāya(√hā) anu+graha(√grah)–upa+sam+hārāya(√hṛ) ca |
為斷眾生一切疑難, 為惠眾生諸饒益事 [眾生的疑為斷及為惠饒益] |
sattvānām : m.gen.pl. of sattva(pr.p. sant with n.abs.su. tva) vicikitsā– : f.noun °prahāṇāya : cpd., n.dat.sg. of °prahāṇa anugraha– : m.noun °upasaṃhārāya : cpd., m.dat.sg. of °upasaṃhāra |
ātmanaśca sarvajñatvahetuparigrahāya ← ātmanaḥ ca sarva–jñatva–hetu–pari+grahāya |
為自攝受一切智因 [自一切智因為攝] |
ātmanaḥ : m.gen.sg. of ātman sarva– : adj. jñatva– : jña(adj.) with n.abs.su. tva hetu– : m.noun °parigrahāya : cpd., m.dat.sg. of °parigraha |
adhyātmasthitacittaśca bhavati susamāhitacittaḥ ← adhyātma–sthita(√sthā)–cittaḥ ca bhavati su+sam+ā+hita(√hi)–cittaḥ |
又能於內安住其心, 令心善定 |
adhyātma– : adj. sthita– : ppp. °cittaḥ : cpd., adj., m.nom.sg. of °citta(n.) → bodhisattvaḥ ca : ind. bhavati : pres. 3rd sg. susamāhita– : ppp. °cittaḥ : cpd., adj., m.nom.sg. of °citta(n.) → bodhisattvaḥ |
cittasthitaye ca śikṣate ← citta–sthitaye ca śikṣate(√śikṣ) |
於心安住常勤修學 |
citta– : n.noun °sthitaye : cpd., f.dat.sg. of °sthiti śikṣate : pres. 3rd sg. ātm. |
caturbrāhmavihārapariśodhanatāyai ← catur–brāhma–vi+hāra(√hṛ)–pari+śodhanatāyai(√śudh) |
為淨修治四種梵住 |
catur– : cardinal brāhma– : adj. vihāra– : m.noun °pariśodhanatāyai : cpd., f.dat.sg. of °pariśodhanatā(n.noun pariśodhana with f.abs.su. tā) |
pañcābhijñāvikrīḍanatāyai ca ← pañca–abhi+jñā–vi+krīḍana+tāyai(√krīḍ) ca |
為能遊戲五種神通 |
pañca– : cardinal abhijñā– : f.noun °vikrīḍanatāyai : cpd., f.dat.sg. of °vikrīḍanatā(n.noun vikrīḍana with f.abs.su. tā) |
sattvakṛtyānuṣṭhānatāyai ← sattva–kṛtya–anu+ṣṭhāna+tāyai(√sthā) |
為能成立利眾生事 |
sattva– : m./n.noun, sant(pr.p.) with n.abs.su. tva kṛtya– : fpp. °anuṣṭhānatāyai : cpd., f.dat.sg. of °anuṣṭhānatā(n.noun anuṣṭhāna with f.abs.su. tā) |
sarvakauśalyābhiyogajakleśavinodanatāyai ca ← sarva–kauśalya–abhi+yoga+ja–kleśa–vi+nodana+tāyai(√nud) ca [DN: °kleśa-vinodanatāyai]
|
為欲除遣精勤修學一切善巧所生勞倦 [一切善巧精勤修學所生勞倦為欲除遣] |
sarva– : adj. kauśalya– : n.noun abhiyogaja– : adj., abhiyoga(m.) with su. ja kleśa– : m.noun °vinodanatāyai : cpd., f.dat.sg. of °vinodanatā(n.noun vinodana with f.abs.su. tā) ca : ind. |
vicakṣaṇaśca bhavati paramatattvajñaḥ ← vi+cakṣaṇaḥ(√cakṣ) ca bhavati parama– tattva–jñaḥ |
性黠慧成極真智 |
vicakṣaṇaḥ : m.nom.sg. of vicakṣaṇa(adj.) → bodhisattvaḥ bhavati : pres. 3rd sg. parama– : adj. tattva– : tat(pron.) with n.abs.su. tva °jñaḥ : cpd., m.nom.sg. of °jña(adj.) → bodhisattvaḥ |
paramatattvajñatāyai ca ← parama–tattva–jñatāyai ca |
為極真智 |
parama– : adj. tattva– : tat(pron.) with n.abs.su. tva °jñatāyai : cpd., f.dat.sg. of °jñatā(adj. jña with f.abs.su. tā) ca : ind. |
śikṣate mahāyāne ← śikṣate(√śikṣ) mahā–yāne |
常勤修學大乘 [修學大乘] |
śikṣate : pres. 3rd sg. ātm. mahā– : adj. °yāne : n.loc.sg. of °yāna |
cāyatyāmātmanaḥ parinirvāṇāya ← ca āyatyām ātmanaḥ pari+nirvāṇāya |
為自當來般涅槃故 |
ca : ind. āyatyām : f.loc.sg. of āyati ātmanaḥ : m.gen.sg. of ātman parinirvāṇāya : n.dat.sg. of parinirvāṇa |
sa khalu bodhisattva evaṃ samyakprayukto guṇavatsu sattveṣu pūjālābhasatkāreṇa pratyupasthito bhavati
doṣavatsu sattveṣu parameṇa kāruṇyacittenānukampācittena pratyupasthito bhavati yathāśaktyā ca yathābalaṃ doṣaprahāṇāyaiṣāṃ prayujyate apakāriṣu sattveṣu maitracittatayā pratyupasthito bhavati yathāśaktyā ca yathābalam aśaṭho bhūtvā amāyāvī teṣāṃ hitasukhamupasaṃharati teṣāmapakāriṇāṃ svenāśayaprayogadoṣeṇa vairacittatāyāḥ prahāṇārthamupakāriṣu sattveṣu kṛtajñatayā tulyādhikena pratyupakāreṇa pratyupasthito bhavati āśāñca dhārmikī paripūrayatyasya yathāśaktyā yathābalam apratibalo'pi ca yācitaḥ san teṣu teṣu kṛtyakaraṇīyeṣvādaraṃ vyāyāmamupadarśayati na sakṛdeva nirākaroti kathamayaṃ saṃjñāpyetā'śakto'haṃ nākarttukāma iti ityayamevaṃbhāgīyo bodhisattvasya niṣprapañcanayārūḍhasya paramatattvajñāna-sanniśritasya samyakprayogo veditavyaḥ又諸菩薩即於如是修正行時,於具功德諸有情所,常樂現前供養恭敬。於具過失諸有情所,常樂現前發起最勝悲心愍心。隨能隨力令彼除斷所有過失。於己有怨諸有情所,常起慈心。隨能隨力、無諂無誑作彼種種利益安樂,令彼怨者意樂、加行所有過失及怨嫌心自然除斷。於己有恩諸有情所,善知恩故,若等若增現前酬報,隨能隨力如法令其意望滿足。雖無力能,彼若求請,即於彼彼所作事業,示現殷重精勤營務,終不頓止彼所希求。「云何令彼知我無力非無欲樂?」如是等類,當知名為菩薩乘御無戲論理,依極真智修正加行。(大正30.487c27-488a11)
The bodhisattva, properly engaged in this way, avails himself in terms of offering, gain and honour to virtuous beings. [On the other hand], he avails himself with thoughts of supreme compassion and thoughts of supreme sympathy towards corrupt beings; and, to the extent of his ability and power, he is devoted to the eradication of their corruption. He avails himself with thoughts of loving–kindness towards sentient beings who have wronged him. To the extent of his ability and power, without cheating and without being deceitful, he provides benefit and happiness for them, for the sake of eliminating mental hostility of the wrong-doers on account of their own intention, effort and faults. He avails himself, out of gratitude, to beings who are his benefactors, by way of equal reciprocation or more, and to the extent of his ability and power, fulfills their righteous aspirations. Even when he is incapable, when being requested, he displays enthusiasm and effort with regard to these and those duties to be done and does not decline abruptly - How should this be expressed to that person – “I am not capable, not that I do not wish to do”. Thus it is this, of such a type, to be known as the proper effort (prayoga) of a bodhisattva who has embarked on the proliferation-free way (niṣprapañcanaya-arūḍhasya), supported by the knowledge of the Supreme Reality (parama-tattva-jñāna). (FT 4.11)
sa khalu bodhisattva ← saḥ khalu bodhisattvaḥ |
又諸菩薩 |
saḥ : m.nom.sg. of tad khalu : ind. bodhisattvaḥ : m.nom.sg. of bodhisattva |
evaṃ samyakprayukto ← evam samyak pra+yuktaḥ(√yuj) |
即於如是修正行時 |
evam : ind. samyak : adv. prayuktaḥ : m.nom.sg. of prayukta(ppp.) → bodhisattvaḥ |
guṇavatsu sattveṣu |
於具功德諸有情所 |
guṇavatsu : m.loc.pl. of guṇavant(adj.) → sattveṣu sattveṣu : m.loc.pl. of sattva(pr.p. sant with n.abs.su. tva) |
pūjālābhasatkāreṇa ← pūjā(√pūj)–lābha–satkāreṇa |
供養恭敬
|
pūjā– : f.noun lābha– : adj. °satkāreṇa : cpd., m.instr.sg. of °satkāra |
pratyupasthito bhavati ← prati+upa+sthitaḥ(√sthā) bhavati(√bhū) |
常樂現前 |
pratyupasthitaḥ : m.nom.sg. of pratyupasthita(ppp.) → bodhisattvaḥ bhavati : pres. 3rd sg. |
doṣavatsu sattveṣu ← doṣavatsu(√duṣ) sattveṣu |
於具過失諸有情所 |
doṣavatsu : m.loc.pl. of doṣavant(adj.) → sattveṣu sattveṣu : m.loc.pl. of sattva(pr.p. sant with n.abs.su. tva) |
parameṇa kāruṇyacittenānukampācittena ← parameṇa kāruṇya–cittena anu+kampā–cittena |
最勝悲心愍心 |
parameṇa : n.instr.sg. of parama(adj.) → °cittena kāruṇya– : n.noun °cittena : cpd., n.instr.sg. of °citta anukampā– : f.noun °cittena : cpd., n.instr.sg. of °citta |
pratyupasthito bhavati ← prati+upa+sthitaḥ(√sthā) bhavati(√bhū) |
常樂現前 |
pratyupasthitaḥ : m.nom.sg. of pratyupasthita(ppp.) → bodhisattvaḥ bhavati : pres. 3rd sg. |
yathāśaktyā ca yathābalaṃ ← yathā–śaktyā ca yathā–balam |
隨能隨力 |
yathā– : adv. °śaktyā : cpd., adv. yathā– : adv. °balam : cpd., adv. |
doṣaprahāṇāyaiṣāṃ prayujyate ← doṣa–pra+hāṇāya(√hā) eṣām pra+yujyate(√yuj) |
令彼除斷所有過失 |
doṣa– : m.noun °prahāṇāya : cpd., n.dat.sg. of °prahāṇa eṣām : dem., m.gen.pl. of idam prayujyate : pass., pres. 3rd sg. |
apakāriṣu sattveṣu ← apa+kāriṣu sattveṣu |
於己有怨諸有情所 |
apakāriṣu : m.loc.pl. of apakārin(adj.) → sattveṣu sattveṣu : m.loc.pl. of sattva(pr.p. sant with n.abs.su. tva) |
maitracittatayā pratyupasthito bhavati ← maitra–cittatayā prati+upa+sthitaḥ(√sthā) bhavati |
常起慈心 |
maitra– : adj. °cittatayā : cpd., f.instr.sg. of °cittatā(n.noun citta with f.abs.su. tā) pratyupasthitaḥ : m.nom.sg. of pratyupasthita(ppp.) → bodhisattvaḥ bhavati : pres. 3rd sg. |
yathāśaktyā ca yathābalam ← yathā–śaktyā ca yathā–balam |
隨能隨力 |
yathā– : adv. °śaktyā : cpd., adv. yathā– : adv. °balam : cpd., adv. |
aśaṭho bhūtvā amāyāvī ← a+śaṭhaḥ bhūtvā(√bhū) a+māyāvī |
無諂無誑 |
aśaṭhaḥ : m.nom.sg. of aśaṭha(adj.) → bodhisattvaḥ bhūtvā : ger. amāyāvī : m.nom.sg. of amāyāvin(adj.) → bodhisattvaḥ |
teṣāṃ hitasukhamupasaṃharati ← teṣām hita(√dhā)–sukham upa+sam+harati(√hṛ) |
作彼種種利益安樂 |
teṣām : pron., m.gen.pl. of tad hita– : ppp. °sukham : cpd., n.acc.sg. of °sukha upasaṃharati : pres. 3rd sg. |
teṣāmapakāriṇāṃ ← teṣām apa+kāriṇām |
彼怨者 |
teṣām : pron., m.gen.pl. of tad apakāriṇām : m.gen.pl. of apakārin(adj.) → teṣām |
svenāśayaprayogadoṣeṇa ← svena āśaya–pra+yoga–doṣeṇa |
意樂加行所有過失…自然… [自然意樂加行過失..] |
svena : adv. āśaya– : m.noun prayoga– : m.noun °doṣeṇa : cpd., m.instr.sg. of °doṣa |
vairacittatāyāḥ prahāṇārtham ← vaira–cittatāyāḥ pra+hāṇa–artham |
怨嫌心…除斷 |
vaira– : adj. °cittatāyāḥ : cpd., f.gen.sg. of °cittatā(n.noun citta with f.abs.su. tā) prahāṇa– : n.noun °artham : cpd., adv. |
upakāriṣu sattveṣu ← upa+kāriṣu sattveṣu |
於己有恩諸有情所 |
upakāriṣu : m.loc.pl. of upakārin(adj.) → sattveṣu sattveṣu : m.loc.pl. of sattva(pr.p. sant with n.abs.su. tva) |
kṛtajñatayā ← kṛta–jñatayā(√jñā) |
善知恩故 |
kṛta– : ppp. °jñatayā : cpd., f.instr.sg. of °jñatā(ppp.) |
tulyādhikena pratyupakāreṇa ← tulya(√tul)–adhikena prati+upa+kāreṇa(√kṛ) |
若等若增…酬報 |
tulya– : adj. °adhikena : cpd., m.instr.sg. of °adhika(adj.) → pratyupakāreṇa pratyupakāreṇa : m.instr.sg. of pratyupakāra |
pratyupasthito bhavati ← prati+upa+sthitaḥ(√sthā) bhavati(√bhū) |
現前 |
pratyupasthitaḥ : m.nom.sg. of pratyupasthita(ppp.) → bodhisattvaḥ bhavati : pres. 3rd sg. |
āśāñca dhārmikīṃ paripūrayatyasya ← āśām ca dhārmikīm pari+pūrayati(√pṛ/pṝ) asya [DN: dhārmikī; TK: dhārmikīṃ] |
如法令其意望滿足 [意望如法令滿足其] |
āśām : f.acc.sg. of āśā dhārmikīm : f.acc.sg. of dhārmiki(adj.) → āśām paripūrayati : caus., pres. 3rd sg. asya : dem., m.gen.sg. of idam |
yathāśaktyā yathābalam ← yathā–śaktyā yathā–balam |
隨能隨力 |
yathā– : adv. °śaktyā : cpd., adv. yathā– : adv. °balam : cpd., adv. |
apratibalo'pi ca ← a+prati+balaḥ api ca |
雖無力能 |
apratibalaḥ : m.nom.sg. of apratibala api, ca : both ind. |
yācitaḥ san ← yācitaḥ(√yāc) san(√as) |
彼若求請 |
yācitaḥ : m.nom.sg. of yācita(ppp.) san : m.nom.sg. of sant(pr.p.) |
teṣu teṣu kṛtyakaraṇīyeṣv ← teṣu teṣu kṛtya(√kṛ)–karaṇīyeṣu(√kṛ) |
即於彼彼所作事業 |
teṣu : pron., n.loc.pl. of tad kṛtya– : fpp. °karaṇīyeṣu : cpd., n.loc.pl. of °karaṇīya(fpp.) |
ādaraṃ vyāyāmamupadarśayati ← ādaram vi+ā+yāmam(√yam) upa+darśayati(√dṛś) |
示現殷重精勤營務 [殷重精勤營務示現] |
ādaram : adv./m.acc.sg., meaning “enthusiastically/ enthusiasm” vyāyāmam : m.acc.sg. of vyāyāma upadarśayati : caus., pres. 3rd sg. |
na sakṛdeva nirākaroti ← na sakṛt eva nir+ā+karoti(√kṛ) |
終不頓止彼所希求
|
na : ind. sakṛt : adv., meaning “abruptly” eva : ind. nirākaroti : pres. 3rd sg. |
kathamayaṃ saṃjñāpyetā'śakto'haṃ ← katham ayam sam+jñāpyeta(√jñā) a+śaktaḥ aham |
云何令彼知我無力 |
katham : adv. ayam : dem., m.nom.sg. of idam saṃjñāpyeta : caus., opt., pass. 3rd sg. aśaktaḥ : m.nom.sg. of aśakta(adj.) → aham aham : p.pron., 1st nom.sg. of mad |
nākartukāma iti ← na a+kartu(√kṛ)–kāmaḥ iti [DN: nākarttukāma] |
非無欲樂 |
na, iti : both ind. akartu– : inf. °kāmaḥ : cpd., m.nom.sg. of °kāma |
ityayamevaṃbhāgīyo ← iti ayam evam bhāgīyaḥ(√bhaj) |
如是等類 |
iti : ind. ayam : dem., m.nom.sg. of idam evam : ind. bhāgīyaḥ : m.nom.sg. of bhāgīya |
bodhisattvasya |
菩薩 |
m.gen.sg. of bodhisattva |
niṣprapañcanayārūḍhasya ← nis+pra+pañca(√pañc)–naya(√nī)–ā+rūḍhasya(√ruh) |
乘御無戲論理 |
niṣprapañca– : m.noun naya– : m.noun °ārūḍhasya : cpd., m.gen.sg. of °ārūḍha(ppp.) → bodhisattvasya |
paramatattvajñānasanniśritasya ← parama–tattva–jñāna–sam+ni+śritasya(√śri) [DN: °jñāna-sanniśritasya] |
依極真智 |
parama– : adj. tattva– : tat(pron.) with n.abs.su. tva jñāna– : n.noun °sanniśritasya : cpd., m.gen.sg. of °sanniśrita(ppp.) → bodhisattvasya |
samyakprayogo veditavyaḥ← samyak pra+yogaḥ veditavyaḥ(√vid) |
當知名為修正加行 |
samyak : adv. prayogaḥ : m.nom.sg. of prayoga veditavyaḥ : m.nom.sg. of veditavya(fpp.) |