5.2.3. 辨破小乘色前有名失
sa cetpunaḥ pūrvameva prajñaptivādopacārādakṛte prajñaptivādopacāre sa dharmastadvastu tadātmakaṃ syāt
evaṃ sati vinā tena rūpamiti prajñaptivādopacāreṇa rūpasaṃjñake dharme rūpasaṃjñake vastuni rūpabuddhiḥ pravarteta na ca pravartate tadanena kāraṇonānayā yuktyā nirabhilāpyaḥ svabhāvaḥ sarvadharmāṇāṃ pratyavagantavyaḥ yathārūpamevaṃ vedanādayo yathānirdiṣṭā dharmā antato yāvannirvāṇaparyantā veditavyāḥ又若諸色未立假說詮表已前,先有色性,後依色性制立假說攝取色者,是則離色假說詮表,於色想法、於色想事應起色覺,而實不起。由此因緣,由此道理,當知諸法離言自性。如說其色,如是受等如前所說,乃至涅槃,應知亦爾。(大正30.488b04-09)
Again, if, just before the figurative expression of the conceptual designation, when the figurative expression of the conceptual designation has not been coined, that dharma, object-base, ought to have that self-nature. That being so, without the figurative expression of the conceptual designation “form”, the ideation of form with regard to a dharma and an object-base, and an awareness / cognition of form should arise. But, it does not arise. So, by this reason, by this logic, the ineffable nature of all dharma-s should be directly realized. Likewise form, feelings etc., the dharma-s just pointed out, finally up to the ends of nirvāṇa, are to be understood. (FT 5.2.3)
sacet punaḥ [DN: sa cet] |
又若 |
sacet : adv. punaḥ : ind. |
pūrvameva prajñaptivādopacārād ← pūrvam eva pra+jñapti(√jña)–vāda(√vad)– upa+cārāt(√car) |
制立假說已前 |
pūrvam : adv. eva : ind. prajñapti– : f.noun vāda– : m.noun °upacārāt : cpd., m.abl.sg. of °upacāra |
akṛte prajñaptivādopacāre ← a+kṛte(√kṛ) prajñapti–vāda–upacāre
|
未制立假說詮表 |
akṛte : m.loc.sg. of akṛta(ppp.) → °upacāre prajñapti– : f.noun vāda– : m.noun °upacāre : cpd., m.loc.sg. of °upacāra loc.absol. |
sa dharmastadvastu ← saḥ dharmaḥ tat vastu |
諸色 [彼法彼事] |
saḥ : pron., m.nom.sg. of tad dharmaḥ : m.nom.sg. of dharma tat : pron., n.nom.sg. of tad vastu : n.nom.sg. of vastu |
tadātmakaṃ syāt ← tat–ātmakam syāt(√as) |
有色性 |
tat– : pron., n. °ātmakam : cpd., n.nom.sg. of °ātmaka(adj.) syāt : opt. 3rd sg. |
evaṃ sati ← evam sati(√as) |
是則 |
evam : ind. sati : m.loc.sg. of sant(pr.p.) loc.absol. meaning “that being so, …” |
vinā tena rūpamiti prajñaptivādopacāreṇa ← vinā tena rūpam iti prajñapti-vāda-upacāreṇa |
離「色」假說詮表 |
vinā : ind. tena : pron., m.instr.sg. of tad rūpam : n.nom.sg. of rūpa iti : ind., as quotation mark of rūpam prajñapti– : f.noun vāda– : m.noun °upacāreṇa : cpd., m.instr.sg. of °upacāra |
rūpasaṃjñake dharme ← rūpa–saṃjñake(√jñā) dharme |
於色想法 |
rūpa– : n.noun °saṃjñake : cpd., m.loc.sg. of °saṃjñaka(adj.) → dharme dharme : m.loc.sg. of dharma |
rūpasaṃjñake vastuni ← rūpa–saṃjñake vastuni |
於色想事 |
rūpa– : n.noun °saṃjñake : cpd., n.loc.sg. of °saṃjñaka(adj.) → vastuni vastuni : n.loc.sg. of vastu |
rūpabuddhiḥ pravarteta ← rūpa–buddhiḥ(√budh) pra+varteta(√vṛt) |
應起色覺 |
rūpa– : n.noun °buddhiḥ : cpd., f.nom.sg. of °buddhi pravarteta : opt. 3rd sg. ātm. |
na ca pravartate ← na ca pra+vartate(√vṛt) |
而實不起 |
na : ind. ca : ind. pravartate : pres. 3rd sg. ātm. |
tadanena kāraṇenānayā yuktyā ← tat anena kāraṇena(√kṛ) anayā yuktyā(√yuj) [DN: kāraṇonānayā] |
由此因緣由此道理 |
tat : connective anena : dem., n.instr.sg. of idam kāraṇena : n.instr.sg. of kāraṇa anayā : dem., f.instr.sg. of idam yuktyā : f.instr.sg. of yukti |
nirabhilāpyaḥ svabhāvaḥ sarvadharmāṇāṃ ← nir+abhi+lāpyaḥ(√lap) svabhāvaḥ(√bhū) sarva–dharmāṇām |
諸法離言自性
|
nirabhilāpyaḥ : m.nom.sg. of nirabhilāpya(fpp.) svabhāvaḥ : m.nom.sg. of svabhāva sarva– : adj. °dharmāṇām : cpd., m.gen.pl. of °dharma |
pratyavagantavyaḥ ← prati+ava√gam+tavya+ḥ |
當知 |
m.nom.sg. of pratyavagantavya(fpp.) |
yathārūpamevaṃ vedanādayo ← yathā rūpam evam vedanā–ādayaḥ |
如色如是受等 |
yathā : adv. rūpam : n.nom.sg. of rūpa evam : ind. vedanā– : f.noun °ādayaḥ : cpd., m.nom.pl. of °ādi |
yathānirdiṣṭā dharmā ← yathā nir+diṣṭāḥ(√diś) dharmāḥ |
如所說 [如所說諸法] |
yathā : adv. nirdiṣṭāḥ : m.nom.pl. of nirdiṣṭa(ppp.) → dharmāḥ dharmāḥ : m.nom.pl. of dharma |
antato yāvannirvāṇaparyantā ← antataḥ yāvat nirvāṇa–paryantāḥ |
乃至涅槃 |
antataḥ : abl. used as adv., anta(m./n.) with abl.su. taḥ yāvat : ind. antataḥ yāvat : adverbial phrase meaning “finally up to” nirvāṇa– : n.noun °paryantāḥ : cpd., m.nom.pl. of °paryanta |
veditavyāḥ(√vid) |
應知 |
m.nom.pl. of veditavya(fpp.) |