9.1. 為了八分別修四尋思觀
kathañca
punarasya vikalpasya parijñānaṃ bhavati
catasraḥ
paryeṣaṇāḥ katamāḥ nāmaparyeṣaṇā vastuparyeṣaṇā
svabhāvaprajñaptiparyeṣaṇā ca viśeṣaprajñaptiparyeṣaṇā
ca tatra nāmaparyeṣaṇā yadvodhisattvo nāmni nāmamātraṃ
paśyati evaṃ vastuni vastumātradarśanaṃ [vastu] paryeṣaṇā
svabhāvaprajñaptau svabhāvaprajñaptimātradarśanaṃ
svabhāvaprajñaptiparyeṣaṇā viśeṣaprajñaptau
viśeṣaprajñaptimātradarśanaṃ viśeṣaprajñaptiparyeṣaṇā
sa nāmavastuno bhinnañca lakṣaṇaṃ paśyatyanuśliṣṭañca
nāmavastvanuśleṣasanniśritāṃ ca svabhāvaprajñapti
viśeṣaprajñaptiñca[prati-] vidhyati
云何了知如是分別?謂由四種尋思、四種如實智故。云何名為四種尋思?一者、名尋思;二者、事尋思;三者、自性假立尋思;四者、差別假立尋思。名尋思者,謂諸菩薩於名唯見名,是名名尋思。事尋思者,謂諸菩薩於事唯見事,是名事尋思。自性假立尋思者,謂諸菩薩於自性假立唯見自性假立,是名自性假立尋思。差別假立尋思者,謂諸菩薩於差別假立唯見差別假立,是名差別假立尋思。此諸菩薩於彼名事,或離相觀或合相觀。依止名事合相觀故,通達二種自性假立、差別假立。(大正30.490b02-13)
But, how does the complete knowledge of this discrimination (vikalpasya parijñānam) arise? [It arises] through the four investigations (paryeṣaṇāḥ) and the four-fold true knowledge of seeing things as they really are (yathābhūtaparijñāna). What are the four investigations? The investigation of name (nāmaparyeṣaṇā); the investigation of object-base (vastuparyeṣaṇā); the investigation of the designation of intrinsic nature (svabhāvaprajñaptiparyeṣaṇā) and the investigation of the designation of differences (viśeṣaprajñaptiparyeṣaṇā). Therein, the investigation of name: It is that which the bodhisattva sees a name as just a name (nāmamātra). In this way, with regard to the object-base, it is the seeing of the just an object-base (vastumātra) in the investigation of the object-base. With regard to the designation of self-nature is the seeing of the mere designation of self-nature (svabhāvaprajñaptimātra) in the investigation of the designation of self-nature. With regard to the designation of difference is the seeing of the mere designation of difference (viśeṣaprajñaptimātra) in the investigation of the designation of difference. He sees distinctive characteristics (bhinna lakṣaṇa) and combined characteristics (anuśliṣṭa lakṣaṇa) of the name-base and he directly realizes (pratividhyati) that the designation of intrinsic nature (svabhāvaprajñapti) and designation of differences (viśeṣaprajñapti) are based on the combination of the name-base. (FT 9.1-9.2.3)
kathañ ← katham |
云何 |
adv. |
ca punar ← ca punaḥ |
[復] |
ca, punaḥ : both ind. |
asya vikalpasya parijñānaṃ bhavati ← asya vi+kalpasya(√kḷp) pari+jñānam(√jñā) bhavati(√bhū) |
了知如是分別 |
asya : dem., m.gen.sg. of idam vikalpasya : m.gen.sg. of vikalpa parijñānam : n.nom.sg. of parijñāna bhavati : pres. 3rd sg. |
catasṛbhiḥ paryeṣaṇābhiḥ ← catasṛbhiḥ pari+eṣaṇābhiḥ(ā√iṣ) |
由四種尋思 |
catasṛbhiḥ : cardinal, f.instr.pl. of catur paryeṣaṇābhiḥ : f.instr.pl. of paryeṣaṇā |
caturvidhena ca yathābhūtaparijñānena ← catur–vidhena ca yathā–bhūta(√bhū)–parijñānena |
四種如實智故 |
catur– : cardinal °vidhena : cpd., n.instr.sg. of °vidha ca : ind. yathā– : adv. bhūta– : ppp. °parijñānena : cpd., n.instr.sg. of °parijñāna |
catasraḥ paryeṣaṇāḥ katamāḥ ← |
云何名為四種尋思 |
catasraḥ : cardinal, f.nom.pl. of catur paryeṣaṇāḥ : f.nom.pl. of paryeṣaṇā katamāḥ : interr.pron., f.nom.pl. of katamā |
nāmaparyeṣaṇā ← nāma–paryeṣaṇā |
名尋思 |
nāma– : n.noun °paryeṣaṇā : cpd., f.nom.sg. of °paryeṣaṇā |
vastuparyeṣaṇā ← vastu–paryeṣaṇā |
事尋思 |
vastu– : n.noun °paryeṣaṇā : cpd., f.nom.sg. of °paryeṣaṇā |
svabhāvaprajñaptiparyeṣaṇā ca← sva+bhāva(√bhū)–pra+jñapti(√jñā)–paryeṣaṇā ca |
自性假立尋思 |
svabhāva– : m.noun prajñapti– : f.noun °paryeṣaṇā : cpd., f.nom.sg. of °paryeṣaṇā ca : ind. |
viśeṣaprajñaptiparyeṣaṇā ca ← vi+śeṣa(√śiṣ)–prajñapti–paryeṣaṇā ca |
差別假立尋思 |
viśeṣa– : m.noun prajñapti– : f.noun °paryeṣaṇā : cpd., f.nom.sg. of °paryeṣaṇā |
tatra |
[此中] |
adv., meaning “therein” |
nāmaparyeṣaṇā ← nāma–paryeṣaṇā |
名尋思者 |
nāma– : n.noun °paryeṣaṇā : cpd., f.nom.sg. of °paryeṣaṇā |
yadbodhisattvo ← yat bodhisattvaḥ [DN: yadvodhisattvo] |
謂諸菩薩 |
yat : connective bodhisattvaḥ : m.nom.sg. of bodhisattva |
nāmni nāmamātraṃ paśyati ← nāmni nāma–mātram paśyati(√paś) |
於名唯見名
|
nāmni : n.loc.sg. of nāman nāma– : n.noun °mātram : cpd., n.acc.sg. of °mātra paśyati : pres. 3rd sg. |
evaṃ ← evam |
|
ind. |
vastuni vastumātradarśanaṃ ← vastuni vastu–mātra–darśanam(√dṛś) |
於事唯見事
|
vastuni : n.loc.sg. of vastu vastu– : n.noun mātra– : n.noun °darśanam : cpd., n.nom.sg. of °darśana |
vastu paryeṣaṇā ← vastu–paryeṣaṇā |
事尋思者 |
vastu– : n.noun °paryeṣaṇā : cpd., f.nom.sg. of °paryeṣaṇā |
svabhāvaprajñaptau ← svabhāva–prajñaptau(√jñā) |
於自性假立 |
svabhāva– : m.noun °prajñaptau : cpd., f.loc.sg. of °prajñapti |
svabhāvaprajñaptimātradarśanaṃ ← svabhāva–prajñapti–mātra–darśanam |
唯見自性假立 [自性假立唯見] |
svabhāva– : m.noun prajñapti– : f.noun mātra– : n.noun °darśanam : cpd., n.nom.sg. of °darśana |
svabhāvaprajñaptiparyeṣaṇā ← svabhāva(√bhū)–prajñapti(√jñā)–paryeṣaṇā |
自性假立尋思者 |
svabhāva– : m.noun prajñapti– : f.noun °paryeṣaṇā : cpd., f.nom.sg. of °paryeṣaṇā |
viśeṣaprajñaptau ← viśeṣa(√śiṣ)–prajñaptau |
於差別假立 |
viśeṣa– : m.noun °prajñaptau : cpd., f.loc.sg. of °prajñapti |
viśeṣaprajñaptimātradarśanaṃ ← viśeṣa–prajñapti–mātra–darśanam |
唯見差別假立 |
viśeṣa– : m.noun prajñapti– : f.noun mātra– : n.noun °darśanam : cpd., n.nom.sg. of °darśana |
viśeṣaprajñaptiparyeṣaṇā ← viśeṣa–prajñapti–paryeṣaṇā |
差別假立尋思者 |
viśeṣa– : m.noun prajñapti– : f.noun °paryeṣaṇā : cpd., f.nom.sg. of °paryeṣaṇā |
sa ← saḥ |
此諸菩薩 |
pron. of bodhisattva, m.nom.sg. of tad |
nāmavastuno ← nāma–vastunaḥ |
名事 |
nāma– : n.noun °vastunaḥ : cpd., n.gen.sg. of °vastu |
bhinnañca ← bhinnam(√bhid) ca |
離 |
bhinnam : n.acc.sg. of bhinna(ppp.) → lakṣaṇam ca : ind. |
lakṣaṇaṃ ← lakṣaṇam(√lakṣ) |
相 |
n.acc.sg. of lakṣaṇa |
paśyaty ← paśyati(√paś) |
觀 |
pres. 3rd sg. |
anuśliṣṭañca ← anu+śliṣṭam(√śliṣ) ca |
合 |
anuśliṣṭam : n.acc.sg. of anuśliṣṭa(ppp.) → lakṣaṇam ca : ind. |
nāmavastvanuśleṣasanniśritāṃ ca ← nāma–vastu–anu+śleṣa–sam+ni+śritām(√śri) ca |
依止名事合相 |
nāma– : n.noun vastu– : n.noun anuśleṣa– : m.noun °sanniśritām : cpd., f.acc.sg. of °sanniśritā(ppp.) → °prajñaptim ca : ind. |
svabhāvaprajñaptiṃ ← svabhāva(√bhū)–prajñaptim(√jñā) [DN: °prajñapti] |
自性假立 |
svabhāva– : m.noun °prajñaptim : cpd., f.acc.sg. of °prajñapti |
viśeṣaprajñaptiñca ← viśeṣa(√śiṣ)–prajñaptim ca |
差別假立 |
viśeṣa– : m.noun °prajñaptim : cpd., f.acc.sg. of °prajñapti ca : ind. |
pratividhyati ← prati+vidhyati(√vyadh) |
通達 |
pres. 3rd sg. |